Inmiddels teistert het coronavirus ons land volledig. Er worden steeds verdergaande maatregelen afgegeven en de zorgen om de economische gevolgen van het virus worden steeds groter. Een groot gedeelte van Nederland werkt thuis, al dan niet samen met de kinderen aan de keukentafel. Dit zorgt voor veel vragen bij zowel werkgevers als werknemers. In één van onze vorige blogs gingen wij al kort in op de loondoorbetalingsplicht bij werknemers in quarantaine en isolatie. In deze blog gaan wij in op de meest gestelde arbeidsrechtelijke vragen in verband met het coronavirus.
Welke preventiemaatregelen worden ten aanzien van het coronavirus van een werkgever verwacht?
De hoofdregel is dat een werkgever een wettelijke zorgplicht heeft om zijn werknemers een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. Dit geldt ook voor de thuiswerkplek. Onder deze zorgplicht valt ook de plicht om ervoor zorg te dragen dat werknemers niet in aanraking komen met besmette werknemers. Hiervoor dient een werkgever diverse hygiënemaatregelen en preventiemaatregelen te nemen. Ook moet een werkgever zijn werknemers van deze instructies op de hoogte houden. Het is van groot belang dat het advies van de RIVM wordt opgevolgd. Aangezien dit advies dagelijks wordt aangepast, zullen werkgevers continu moeten monitoren of de genomen bedrijfsmaatregelen en instructies nog wel op dit advies aansluiten.
Heeft een werknemer recht op loon als kinderopvang en/of scholen sluiten en de werknemer niet kan werken i.v.m. zorg voor de kinderen?
Een werknemer heeft voor een korte periode recht op loon om alternatieve opvang voor de kinderen te regelen. Er is dan sprake van calamiteitenverlof of kort verzuimverlof en is bedoeld als tijdelijke noodmaatregel om een oplossing voor het opvangprobleem te zoeken. Calamiteitenverlof of kort verzuimverlof kan maximaal slechts enkele dagen duren. Het loon van werknemer moet dan wel worden doorbetaald.
Wanneer er voor een lange periode geen alternatieve opvang kan worden geregeld, zal de werknemer zijn of haar kinderen zelf moeten opvangen. Hiervoor kunnen (betaald) vakantiedagen- of uren worden opgenomen of kan -onbetaald- langdurend zorgverlof een oplossing bieden.
Tip: controleer ook altijd de cao en/of arbeidsovereenkomst; hierin kunnen afwijkende afspraken zijn opgenomen!
Heeft een werknemer recht op loon als een direct familielid ziek is en de werknemer niet kan werken i.v.m. de verzorging?
In dat geval is sprake van een overmachtssituatie waardoor werknemer niet zal kunnen werken. In deze situatie kan de werknemer kortdurend zorgverlof opnemen (artikel 5:1 Wet Arbeid en Zorg). Dit verlof duurt maximaal 2 keer het aantal in de arbeidsovereenkomst afgesproken uren dat de werknemer per week werkt. Dus als een werknemer 32 uur per week werkt, kan de werknemer in 12 maanden 64 uur kortdurend zorgverlof opnemen. Tijdens kortdurend zorgverlof krijgt de werknemer ten minste 70% van het salaris.
Duurt de situatie onverhoopt toch langer dan aanvankelijk gedacht, zal werknemer vakantiedagen of -onbetaald- langdurend zorgverlof moeten opnemen.
Welke mogelijkheid heeft een werkgever bij vermindering van werk vanwege het coronavirus?
Helaas zijn er steeds meer bedrijven die de economische gevolgen van het coronavirus gaan voelen. Het bedrijfsproces kan in gevaar komen als sprake is van afname van werk.
Dit kan ook betekenen dat een werkgever niet meer in staat is het loon van zijn werknemers te voldoen. Gelukkig denkt het kabinet mee in deze rare tijden en hebben zij ter vervanging van de Werktijdverkorting de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) in het leven geroepen.
Meer weten over deze maatregel? Lees dan deze blog!
Hoe ga je om met een werknemer die met het coronavirus is besmet?
Laat de werknemer met (ernstige) klachten contact opnemen met de huisarts of de GGD. Waar nodig kan de bedrijfsarts worden ingeschakeld voor nader advies.
In het geval van een zieke werknemer moet een werkgever de hiervoor geldende privacyregels in acht nemen. Dit betekent dus onder andere dat een werknemer bij zijn ziekmelding niet hoeft aan te geven waar hij last van heeft/wat de aard van zijn ziekte is. Vertelt hij dit toch uit zichzelf, mag dit niet worden genoteerd. De gezondheidsgegevens zijn bijzondere persoonsgegevens die extra worden beschermd.